περί αλλοτρίωσης : δοσολογία, μέτρα και αντενδείξεις

20 Αυγούστου, 2009

Η «απάντηση» του ΚΚΕ στα καταδικαστέα αστικά αμαλγάματα εξίσωσης 3ου Ράιχ και ΕΣΣΔ ; Τα εξίσου εύοσμα σταλινικά αμαλγάματα !

Filed under: Uncategorized — katilinas @ 1:03 πμ

Ενόψει της ημέρας μνήμης ενάντια σε όλα τα θύματα ολοκληρωτικών καθεστώτων (όπως ονομάστηκε) στις 23 Αυγούστου το ΚΚΕ αποφάσισε να απαντήσει …

Η εν λόγω ημέρα (επιλεκτικής μνήμης και περίσσειας αμνησίας και υποκρισίας ) θεσπίστηκε κατόπιν πρότασης κεντροδεξιών κομμάτων του Ευρωκοινοβουλίου.

Τι βλέπουμε λοιπόν στην εφημερίδα Ριζοσπάστης ως απάντηση ;

Από τις στήλες του ξεπροβάλλει η γνωστή αφίσα του 1937 με την οποία προπαγανδίζονται οι δίκες της μόσχας και η ξέφρενη κατασταλτική εκστρατεία επί Στάλιν-Γιεζοφ.


Για όποιον δεν γνωρίζει η αφίσα αναγράφει το εξής :

«Ας εξαλείψουμε τους κατάσκοπους και τους σαμποτέρ, τους τροτσκιστο-μπουχαρινικούς πράκτορες του φασισμού ! «

«Искореним шпионов и диверсантов троцкистско-бухаринских агентов фашизма!»

Ο Ριζοσπάστης προσθέτει την εξής απίστευτη λεζάντα :

«Η ΕΣΣΔ είχε τη μεγαλύτερη συμβολή στη συντριβή του φασισμού. Αυτή την ιστορική αλήθεια προσπαθούν να παραχαράξουν σήμερα οι ιμπεριαλιστές (στη φωτογραφία, σοβιετική αφίσα του 1937)»

Μάλλον για τους συντάκτες του Ριζοσπάστη η συμβολή στη συντριβή του φασισμού περνάει από τις πλέον δυσφημηστικές για το κομμουνιστικό κίνημα πτυχές της σταλινικής περιόδου. Δηλαδή με την εξολόθρευση ουκ ολίγων στελεχών του Ρ.Κ.Κ (μπ) των πρώτων χρόνων της επανάσταης. Αυτό κατάλαβε ο ανεκδιήγητος δημοσιογράφος του Ριζοσπάστη ως συντριβή του φασισμού !

ΕΔΩ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ :

http://www2.rizospastis.gr/page.do?publDate=19/8/2009&id=11226&pageNo=6&direction=1

Όσο το εργατικό, κομμουνιστικό ή και εν γένει αριστερό κίνημα δεν ξεκαθαρίσει , πρώτα και κύρια εντός του, την ιστορία του και το ποιά κληρονομία απαρνείται τότε δεν πρόκειται ποτέ του να βρεθεί στη θέση να απαντήσει επί της ουσίας στην αστική ανάγνωση της ιστορίας.

Και για αυτό το λόγο το ΚΚΕ ως γνήσιο απότοκο της σταλινικής λασπολογίας είναι παντελώς αναξιόπιστο να μιλάει για «ξαναγράψιμο της ιστορίας» όταν οι ομοϊδεάτες του σοβιετικοί γραφειοκράτες της αλλάξαν τα φώτα.

Όπως φυσικά αναξιόπιστοι για ιστορικές αποτιμήσεις είναι τα κεντροδεξιά και αστικά κόμματα που ω του θαύματος δεν είδαν δεν ακούσαν τίποτε για τη στήριξη του Χίτλερ από τις δυτικές αστικές δημοκρατίες πριν την υπογραφή του συμφώνου Μολότοφ Ριμπεντροπ. Ούτε φυσικά είδαν και μάθανε για τα εως σήμερα εγκλήματα του «δημοκρατικού» ιμπεριαλισμού τον οποίο υπηρετούν.

Ευχαριστούμε , αλλά δεν θα πάρουμε ούτε από τους μεν ούτε από τους δε.

υ.γ.Μεταξύ άλλων εκδηλώσεων διαβάζουμε και για την εξής :

«Στις 10.00 π.μ. οι Οργανώσεις της Α’ Περιφέρειας Αθήνας τιμούν την προσφορά του Νίκου Ζαχαριάδη, που εκτοπίστηκε στο Νταχάου μαζί με χιλιάδες λαού, στο 1ο Νεκροταφείο Αθηνών.»

Όποιος βρει που αλλού εκτοπίστηκε ο σταλινικός Ζαχαριάδης που πέθανε και πως κατέληξε στο νεκροταφείο των Αθηνών παρακαλώ να ενημέρωσει και το ΚΚΕ γιατί ως σήμερα κάτι παθαίνει (λόγω ενδογραφειοκρατικού «μπλεξίματος», τη μια με το χρουτσόφ την άλλη με τον μπρέζνιεφ τώρα με το στάλιν κοκ) και δεν το έχει αναφέρει πουθενά ως σήμερα. Ειδάλλως μπορεί να επαναληφθούν αυτά που έγιναν τότε με τη 2η κηδεία του από μερικούς «σταλινικότερους» των σταλινικών.

2 Σχόλια »

  1. —————————————————————————-
    Αντίδραση του «Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων Νότιας Ελλάδας και Νήσων»
    —————————————————————————-

    Απάντηση στη συκοφαντική επίθεση του ΚΚΕ κατά του ΣΠΟΣ Ν. Ελλάδας και Νήσων της ΠΟΕ

    Κύριοι,

    Με αφορμή τα συκοφαντικά για εμάς δημοσιεύματα από την εφημερίδα «Ριζοσπάστης» (27 και 28 Ιουνίου 2009) σχετικά με την εκδήλωση Μνήμης που διοργανώσαμε για να τιμήσουμε τα θύματα των σταλινικών διωγμών και των βίαιων εκτοπίσεων μεγάλου μέρους των Ελλήνων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, που ειδικά φέτος, οι καθιερωμένες από το 1987 εκδηλώσεις Μνήμης συνέπεσαν με τη συμπλήρωση 60 χρόνων από τις διώξεις του Καυκάσου και 65 χρόνων από τις διώξεις της Κριμαίας. Στα συκοφαντικά δημοσιεύματα αναφέρεται ότι ο ΣΠΟΣ Ν. Ελλάδας και Νήσων της ΠΟΕ «Συμμετέχει στον αντικομμουνισμό και στην παραχάραξη της Ιστορίας. Οργανώνει εκδήλωση για «τον εκτοπισμό των Ελλήνων» στην πρώην ΕΣΣΔ, προκαλώντας οργισμένες αντιδράσεις από φορείς των Ποντίων.

    Επιπλέον η Κομματική Οργάνωση Αθήνας του ΚΚΕ, καταδίκασε με ανακοίνωσή της «…την αντικομμουνιστική επιχείρηση διαστρέβλωσης της ιστορικής πραγματικότητας από τη διοίκηση, σημειώνοντας ότι πρόκειται για συστηματική προσπάθεια αναβίωσης ψυχροπολεμικών κατασκευασμάτων περί «γενοκτονίας των Ποντίων επί Στάλιν».

    Στα παραπάνω θα θέλαμε να δηλώσουμε τα εξής:

    1) Δεν υπήρχε φυσικά καμιά «οργισμένη αντιδράση» από ποντιακούς φορείς. Δεν υπήρξε ούτε μια απόφαση Δ.Σ. Ποντιακού Συλλόγου ή άλλου Ποντιακού φορέα που να υιοθετεί το συγκεκριμένο κείμενο που αναφέρετε στην εφημερίδα σας. Υπήρξε μόνο μια ανακοίνωση «μελών Δ.Σ.» τριών (3) σωματείων τα οποία αποδέχτηκαν το σύνολο της παραδοσιακής αντιλαϊκής σταλινικής μυθολογίας.

    2) Τέτοιες εκδηλώσεις Μνήμης για τις σταλινικές διώξεις γίνονται ανελλιπώς στην Αθήνα κάθε χρόνο από το 1987, στις περιοχές των προσφύγων όπου εγκαταστάθηκαν τα θύματα του σταλινισμού.

    3) Από το 1997 υπάρχει ΟΜΟΦΩΝΗ απόφαση του 4ου Παγκόσμιου Ποντιακού Συνεδρίου ψηφισμένη από 560 σύνεδρους απ’ όλο τον κόσμο, με την οποία καθιερώνεται η 13η Ιουνίου ως Ημέρα Μνήμη για τις σταλινικές διώξεις. Παρατηρούμε ότι ποτέ μέχρι σήμερα το ΚΚΕ δεν είχε αντιδράσει στη συγκεκριμένη Επέτειο και μας προκαλεί έκπληξη αυτή η πρώτη του αντίδραση να εκδηλώνεται με ακατανόητη σφοδρότητα. Στην απόφαση του Ποντιακού Συνεδρίου αναγράφεται ότι οι σύνεδροι αποφάσισαν: «Την ανακήρυξη της 13ης Ιουνίου ως Ημέρας Μνήμης για τα θύματα των σταλινικών διώξεων στην πρώην Σοβιετική Ένωση, εφόσον την ημέρα αυτή, το 1949, πραγματοποιήθηκε η βίαιη εκτόπιση των ποντιακών πληθυσμών από τον Καύκασο στην Κεντρική Ασία».

    4) Στην πρόσκληση της εκδήλωσής μας αναφερόταν: «Στις 13 Ιουνίου συμπληρώθηκαν 60 χρόνια από τις βίαιες μετακινήσεις του ελληνικού πληθυσμού του Καυκάσου στην Κεντρική Ασία. Η σκληρή αυτή μεταχείριση που επιφύλαξε ο σταλινισμός στις ελληνικές κοινότητες, κατάστρεψε τη σημαντική ελληνική παρουσία στην περιοχή. Κατάστρεψε όλες τις ελληνικές δομές και μεταξύ τους και τον ελληνικό σοβιετικό πολιτισμό που είχε δημιουργηθεί το Μεσοπόλεμο…»
    Δύσκολα κάποιος αμερόληπτος θα μπορούσε να βρει αντικομμουνιστικές αιχμές στην παραπάνω μας διατύπωση πολύ δε περισσότερο όταν αυτή η διατύπωση είναι πολύ ηπιότερη από τη θέση της βουλευτού του ΚΚΕ κ. Λιάνας Κανέλλη, η οποία χαρακτήρισε τις σταλινικές διώξεις «Γενοκτονία» και σε παρέμβασή της στο 4ο Παγκόσμιο Συνέδριο του Ποντιακού Ελληνισμού είπε επί λέξει: «“Και όταν μιλάμε για γενοκτονία των Ποντίων να αρχίσουμε να την φτάνουμε και στη γενοκτονία που έχει γίνει σε άλλες περιοχές, όπως στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Συγνώμη, αλλά και εκεί είχαμε μια μορφή γενοκτονίας με τον δικό της τρόπο…… Παίρνω την ευθύνη και το βάρος αυτού του σχολιασμού…..”
    Απ’ τη στιγμή που η βουλευτή σας μίλησε για «γενοκτονία» και είχε πλήρη επίγνωση και ευθύνη αυτής της έκφρασης, είναι αδιανόητο να εγκαλείτε τον ΣΠΟΣ Ν. Ελλάδας και Νήσων της ΠΟΕ για πολύ ηπιότερες εκφράσεις.

    5) Η αρνητική αντιμετώπιση που επιφυλάξατε σε μια καθιερωμένη εκδήλωση Μνήμης του Ποντιακού Ελληνισμού, θεωρούμε ότι προσβάλλει όχι μόνο τους χιλιάδες Πόντιους αγωνιστές που εντάχθηκαν στο ΚΚΕ μετά την προσφυγιά του ’22 και συνέβαλαν μαζί με τους υπόλοιπους πρόσφυγες και ντόπιους συντρόφους τους στην εκρηκτική ανάπτυξη του κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα κατά το Μεσοπόλεμο (μια ανάπτυξη, στην οποία συνέβαλαν καθοριστικά και οι ποντιακές κομμουνιστικές οργανώσεις που υπήρχαν στη Σοβιετική Ένωση μέχρι το 1937 και συνετρίβησαν στο πλαίσιο της ρατσιστικής αντιμειονοτικής πολιτικής του σταλινισμού) αλλά και όλους τους Ποντίους.

    6) Εάν επιμένετε στην πρωτοεμφανιζόμενη αρνητική σας στάση, θα πρέπει πρωτίστως να απαντήσετε :

    -γιατί ο σταλινισμός εξόντωσε τους Έλληνες κομμουνιστές (Πόντιους, Ελλαδικούς και Μαριουπολίτες) και διάλυσε τις ελληνικές κοινότητες το ’37-΄38,
    -γιατί κατάργησε τη σοβιετική ελληνική εκπαίδευση και έκλεισε όλα τα σοβιετικά ελληνικά σχολεία,
    -γιατί κατάργησε τις σοβιετικές ελληνικές θεατρικές σκηνές,
    -γιατί έκλεισε τις σοβιετικές ελληνικές εφημερίδες ( «Κόκκινος Καπνάς», «Ο Κομμουνιστής», «Ο Κολεκτιβιστής » κλπ) και κατέστρεψε τα ελληνικά κομματικά τυπογραφεία,
    -γιατί κατάργησε τις σοβιετικές ελληνικές περιοχές (rayion)
    κ.λπ.
    -γιατί μετέφερε στην Κεντρική Ασία ομαδικά και με βάση την εθνική καταγωγή τους Έλληνες της Κριμαίας το 1944 και του Καυκάσου το 1949.

    Δεδομένου ότι τέτοιες εκδηλώσεις Μνήμης θα συνεχίζονται εσαεί στις περιοχές των προσφύγων, σας καλούμε να σεβαστείτε την ιστορική αλήθεια και πάνω απ’ όλα να σεβαστείτε τους πατεράδες μας και τους παππούδες μας, δηλαδή τον απλό εργαζόμενο λαό που υπέστη την αδικαιολόγητη βία μιας ανεξέλεγκτης εξουσίας.

    Σχόλιο από Πόντος και Αριστερά — 11 Σεπτεμβρίου, 2009 @ 11:18 μμ

  2. Αντιδρούν εκπρόσωποι των Ποντίων Αμεση ήταν η αντίδραση μαζικών φορέων των Ποντίων, όπου σε κείμενο που το απευθύνουν στην Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδας, το οποίο το υπογράφουν μέλη διοικήσεων ποντιακών φορέων, τονίζονται τα ακόλουθα: «Σχετικά με το απαράδεκτο περιεχόμενο της εκδήλωσης, την οποία διοργανώνετε τη Δευτέρα 29 Ιούνη στην Αγ. Βαρβάρα Αττικής, με θέμα τα 60 χρόνια από την εκτόπιση των ελληνικών πληθυσμών του Καυκάσου στην Κεντρική Ασία. Σας καλούμε να μην προχωρήσετε στην πραγματοποίηση μιας εκδήλωσης με περιεχόμενο που πρέπει να προβληματίσει τους συλλόγους της Ομοσπονδίας ως προς τη σκοπιμότητά του. Αποτελεί συνέχεια των ενεργειών ορισμένων γνωστών παραγόντων στα πλαίσια μιας επιχείρησης αναβίωσης στην Ελλάδα της χρεοκοπημένης ψυχροπολεμικής φιλολογίας περί «εθνοκαθάρσεων επί Στάλιν». Δεν περιλαμβάνει μόνο ιστορικές ανακρίβειες και μεθοδολογικές παρατυπίες, αλλά ξεπερνά τα όρια της αντιεπιστημονικότητας, αγγίζοντας τα όρια της μαύρης προπαγάνδας. Τέτοιες αντιεπιστημονικές ως προς το περιεχόμενό τους εκδηλώσεις, που παραχαράσσουν τη σύγχρονη ιστορία, της οποίας κομμάτι της είναι η ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού, για την οποία είμαστε περήφανοι, δεν υπηρετούν τους σκοπούς των συλλόγων μας και της Ομοσπονδίας. Υπηρετούν προφανείς προπαγανδιστικούς στόχους και πολιτικές ιδεολογικές σκοπιμότητες. Εκτιμούμε ότι το ΔΣ της ΣΠΟΣ, σε περίπτωση που προχωρήσει στην πραγματοποίηση αυτής της εκδήλωσης, θα έχει την ευθύνη της υπόθαλψης ή της συγκάλυψης της επιχείρησης ορισμένων για την αναθεώρηση και παραχάραξη της ιστορίας, καθώς και της παραπλάνησης των μελών των φορέων μας. Σας δηλώνουμε ότι εμείς δεν πρόκειται να συμμετέχουμε σε αυτά τα παιχνίδια πολιτικής, ιδεολογικής σκοπιμότητας. Δεν πρόκειται να στηρίξουμε προσπάθειες ενταγμένες στη λογική «αν η πραγματικότητα διαφωνεί με μας, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα». Δε συμμετέχουμε σε εκδηλώσεις που αναποδογυρίζουν την αλήθεια, σύμφωνα με το στόχο των εμπνευστών τους, παραχαράσσοντας την ιστορία. Για το ζήτημα του Ποντιακού Ελληνισμού στην ΕΣΣΔ υπάρχουν πάμπολλες πηγές με αδιάψευστα στοιχεία και μαρτυρίες, τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας, που μπορούν να αξιοποιηθούν από την ΣΠΟΣ για εκδηλώσεις που να υπηρετούν την ιστορική μνήμη και την αλήθεια και όχι πολιτικές σκοπιμότητες». ποιες ειναι οι πηγες του Αγτζιδη? Με πηγή τους νεοναζί! Στις σελίδες «Γράμματα και Τέχνες» της κυριακάτικης «Αυγής» βρήκε φιλόξενο χώρο το δισέλιδο άρθρο του Βλάση Αγτζίδη, με τίτλο «Η αντιναζιστική πάλη του σοβιετικού ελληνισμού και τα εγκλήματα του σταλινισμού». Βέβαια, κανέναν δεν ξενίζει το γεγονός ότι ένα τέτοιο άρθρο, που στόχο έχει την αναθεώρηση της ιστορικής αλήθειας, δημοσιεύεται στην εφημερίδα ενός κόμματος το οποίο έχει τη δική του συμβολή στη συκοφάντηση του Σοσιαλισμού. Αυτό όμως απέχει πολύ από το να αναπαράγονται άρθρα τα οποία χρησιμοποιούν σαν πηγή τους στοιχεία από ελληνική νεοναζιστική ιστοσελίδα. Αυτή επικαλείται ο Αγτζίδης για να στηρίξει τα όσα γράφει στα πλαίσια της επιχείρησης εξίσωσης του κομμουνισμού με το ναζισμό. Παρόλα αυτά, αυτοαναιρείται όταν από τη μια μιλάει για «γενοκτονία» του σοβιετικού ελληνισμού και από την άλλη, το δισέλιδο πόνημα παραθέτει φωτογραφίες από μνημεία Ελλήνων πεσόντων στον πόλεμο κατά του ναζισμού, με επιγραφές στην ελληνική γλώσσα, «παρά την απαγόρευση χρήσης της γλώσσας», αλλά και αποσπάσματα εφημερίδας γραμμένης στην ελληνική. Εδώ ισχύει το δόγμα πως «όταν η αλήθεια δε μας βολεύει τότε τόσο το χειρότερο για την αλήθεια». Και το δόγμα αυτό φαίνεται πως το ασπάζονται εξίσου τόσο οι δημοσιολόγοι τύπου Αγτζίδη, όσο και η «Αυγή»… Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 μια εφημερίδα του Λονδίνου ανέθεσε στον τότε γνωστό σεναριογράφο και συγγραφέα Hubert Griffith να επισκεφθεί τη Σοβιετική Ενωση και να γράψει ένα σχετικό άρθρο. Ο Griffith όντως μετέβη στην ΕΣΣΔ και έγραψε το άρθρο. Ομως, όταν επέστρεψε, η εφημερίδα αρνήθηκε να το δημοσιεύσει μη εγκρίνοντας το περιεχόμενό του. Ετσι ο ίδιος αποφάσισε αντ’ αυτού να μεταφέρει τα όσα είδε από πρώτο χέρι σε ένα βιβλίο με τίτλο «Seeing Soviet Russia». Αναφερόμενος σε αυτό στη στάση της εφημερίδας, τόνισε: «Αμα έκλεινα τον εαυτό μου σε ένα δωμάτιο στο Λονδίνο συνθέτοντας ένα δίχτυ από φανταστικές εικόνες – για το πώς 150 εκατομμύρια άνθρωποι πήγαιναν με το μαστίγιο στη δουλειά δέσμιοι των συμμοριών του κομμουνισμού, κλπ. – θα γινόμουν πιστευτός χωρίς δυσκολία, ενώ θα έβρισκα τα λεγόμενά μου να αναπαράγονται, με μνεία, κάθε φορά που το θέμα Ρωσία θα ήταν στην επικαιρότητα. Αμα, ωστόσο, παρέθετα απλά γεγονότα από την ίδια την Encyclopedia Britannica – για το πώς η παιδική θνησιμότητα μειώθηκε στο μισό τα τελευταία δέκα χρόνια στη Ρωσία – θα με κατηγορούσαν ότι αντλώ τα στοιχεία μου από την μπολσεβίκικη προπαγάνδα, ή ότι πληρώνομαι από την ίδια τη σοβιετική κυβέρνηση»i. Ομάδα Κρωμναίων με την ποντιακή τους ενδυμασία (ζίπκα) και με πλήρη οπλισμό Επτά δεκαετίες αργότερα, η κόκκινη τρομο-υστερία – τρομο-λαγνεία καλά κρατεί. Οι σύγχρονοι εργολάβοι της, προκειμένου να καλύψουν τη γύμνια ή την έλλειψη των επιχειρημάτων τους, καταφεύγουν στην παλιά, γνώριμη και «δοκιμασμένη» μέθοδο του αντικομμουνισμού, τη σταλινολογία. Δε χρειάζονται στοιχεία. Δε χρειάζονται πηγές. Δε χρειάζεται εμβάθυνση σε ιστορικά πρόσωπα, γεγονότα και διαδικασίες. Η συστηματική και συνεχώς επαναλαμβανόμενη αναφορά στον Στάλιν ή τον «σταλινισμό» αρκεί – στη λογική τους – ώστε να «απαξιώσουν» τον αντίπαλο και να «πείσουν» για τις «θέσεις» τους. Ομως, η σταλινολογία είναι τόσο παλιά και σάπια, που όσο και αν προσπαθούν ορισμένοι στις μέρες μας να την αναβιώσουν, να την καλλωπίσουν και να την επαναλανσάρουν στη μόδα, δεν μπορούν να κρύψουν τη δυσοσμία που αποπνέει. Η μαύρη προπαγάνδα που διεξάγεται σήμερα γύρω από τη λεγόμενη «γενοκτονία των Ελλήνων επί Στάλιν» αποτελεί ένα από τα πλέον αγαπημένα και πολυδιαφημιζόμενα μοτίβα της σταλινολογίας. Στο στόχαστρό της δε βρίσκονται απλά οι μνήμες και οι συνειδήσεις των Ελληνοποντίων της πρώην ΕΣΣΔ (ως επί το πλείστον προσφύγων, που κατέφυγαν στη χώρα μας εξαιτίας των εθνικιστικών συγκρούσεων ή της δεινής οικονομικής κατάστασης, που τους κληροδότησε η ανατροπή του σοσιαλισμού και η παλινόρθωση του καπιταλισμού). Στη μέγκενη της αντικομμουνιστικής αναθεώρησης της Ιστορίας τοποθετούνται συνολικά οι μνήμες και οι συνειδήσεις των εργαζομένων, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Και πρώτα απ’ όλα των νεότερων γενεών, οι οποίες δεν έχουν ζώσα μνήμη του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε, της κολοσσιαίας προσφοράς του στην ανθρωπότητα, στους αγώνες των εργαζομένων απανταχού της Γης για δικαιώματα και ελευθερίες, στην πάλη των εθνικοαπελευθερωτικών και αντιαποικιακών κινημάτων ενάντια στον ιμπεριαλιστικό ζυγό, στις επεμβάσεις, στους πολέμους. Των γενεών εκείνων, δηλαδή, που παρότι μεγάλωσαν και διαπαιδαγωγήθηκαν σε συνθήκες αντεπανάστασης και οπισθοχώρησης του διεθνούς εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος, καλούνται σήμερα – εν μέσω καπιταλιστικής κρίσης – να οργανώσουν την άμυνα και αντεπίθεσή τους. Εκεί στοχεύουν οι διάφορες «αναλύσεις», όπως, π.χ., του κ. Βλ. Αγτζίδη στην εφημερίδα «Εύξεινος Πόντος» (τεύχος Οκτώβρη 2009), όπου για ακόμη μια φορά «καταγγέλλονται» τα «εγκλήματα του σταλινισμού» κατά του σοβιετικού ελληνισμού. Στο άρθρο αυτό (στο οποίο μπορεί να μην προσφέρονται πηγές, ωστόσο γίνονται 24 αναφορές στις λέξεις Στάλιν και σταλινισμός) ο συγγραφέας επαναλαμβάνει τα γνωστά περί «σταλινικής τρομοκρατίας», η οποία δήθεν έπεσε αναίτια και βαριά πάνω στο σοβιετικό ελληνισμό τη δεκαετία του 1930. Μιλάει για «πολιτιστική γενοκτονία» και «φυσική εξόντωση», ιδία των κομμουνιστών Ελλήνων, για απότομο και βάναυσο τέρμα στην έως τότε ανθούσα πορεία των ελληνικών κοινοτήτων στην ΕΣΣΔ, λόγω του ότι ο «σταλινισμός» έκρινε – παράλογα και συλλήβδην – όλες τις μικρές μειονότητες ως «εν δυνάμει ύποπτες». Παρ’ όλα αυτά, όπως ο ίδιος τονίζει στη συνέχεια, οι Ελληνες της Σοβιετικής Ενωσης μετείχαν ολόπλευρα και ολόψυχα στον αντιφασιστικό αγώνα, υπογραμμίζοντας μάλιστα πως δεν υπήρξε ούτε ένας συνεργάτης των ναζί στις γραμμές τους (στη λογική ότι οι Ελληνες της ΕΣΣΔ δεν έφταιξαν ποτέ και σε τίποτε, επομένως οι όποιες διώξεις σε βάρος τους υπήρξαν διαχρονικά παντελώς αδικαιολόγητες, άρα έγιναν με κριτήρια «εθνικά»). Τέλος, εγκαλεί το ΚΚΕ για τις εκτιμήσεις που έκανε στο 18ο Συνέδριο για το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε, αναπαράγοντας την «κλασσική» πλέον επιχειρηματολογία περί «σταλινικής στροφής», που είχε ως αποτέλεσμα μια «εκ νέου εξόντωση – ηθική αυτή τη φορά – των αθώων θυμάτων της σταλινικής τρομοκρατίας». Τι και αν τα αρχειακά δεδομένα της ΕΣΣΔ σχετικά με τις διώξεις είναι γνωστά από το 1993 κιόλας (δημοσιευμένα μεταξύ άλλων στα έγκριτα επιστημονικά περιοδικά «American Historical Review» και «L’Historie» του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Ερευνας της Γαλλίας («σταλινικός» δάκτυλος προφανώς και εκεί…); Τι και αν αυτά αποδομούν απ’ τα θεμέλιά τους τις διάφορες θεωρίες περί εθνοκαθάρσεων στην ΕΣΣΔ, αποδεικνύοντας πως οι «ισχυρισμοί ότι ο τρόμος έπεσε με ιδιαίτερο βάρος στις μη ρωσικές εθνικότητες δεν προκύπτει από τα δεδομένα των εγκλείστων κατά την δεκαετία του 1930. Ο συνήθης ισχυρισμός ότι οι περισσότεροι εκ των κρατουμένων ήταν «πολιτικοί» επίσης φαίνεται αναληθής. Από την άλλη μεριά, τα νέα στοιχεία υποστηρίζουν την άποψη, στην οποία κατέληξαν και άλλες στατιστικές έρευνες και μελέτες άλλων τύπων, πως οι διώξεις στόχευαν στη σοβιετική ελίτ». Επηρέασαν δηλαδή μέλη εθνοτήτων τα οποία ανήκαν στη διοικητική και οικονομική ελίτ (και τα οποία αντιμετώπιζαν κατηγορίες διαφθοράς, κατάχρησης εξουσίας, κλπ.), λόγω της θέσης που κατείχαν και όχι εξαιτίας της καταγωγής τους. Ιδιαίτερα δε για «τους λαούς του Καυκάσου», τα αρχειακά ευρήματα δείχνουν πως «ως εθνικές ομάδες επηρεάστηκαν λιγότερο συγκριτικά κατά το 1937-1938»ii. Ολα αυτά είναι ψιλά γράμματα για τους σύγχρονους σταλινολόγους! Σάμπως εξετάζουν τα βαθύτερα αίτια, τις διεργασίες ή το ιστορικό πλαίσιο που καθόρισε τη μορφή, το περιεχόμενο και πάνω απ’ όλα την αναγκαιότητα λήψης τέτοιων δραστικών μέτρων από τις σοβιετικές αρχές τη δεδομένη περίοδο (πέρα από τα όποια λάθη, υπερβολές και καταχρήσεις που έγιναν και κανείς δεν το αρνείται;); Οχι, ούτε αυτά τους ενδιαφέρουν. Πώς γίνεται λοιπόν οι Ελληνες της ΕΣΣΔ, 2-3 χρόνια μετά αφότου «ένιωσαν στο πετσί τους το κνούτο της σταλινικής τρομοκρατίας», να εντάσσονται μαζικά, με ηρωισμό και αυταπάρνηση (όπως και έγινε), στον αγώνα για την υπεράσπιση της σοσιαλιστικής τους πατρίδας από τη φασιστική πολεμική μηχανή; Ενας εξ αυτών, ο Λάζαρος Μέλικοφ από την Τσάλκα της Γεωργίας, έγραψε από το μέτωπο μια επιστολή στον φίλο του Χαράλαμπο Καρίμποφ, η οποία έκλεινε ως εξής: «Εγώ υπερασπίζω τα σύνορα από τους φασίστες εχθρούς. Για τα σοβιετικά σύνορα δίνω και τη ζωή μου». Ηταν μέλος της Κομσομόλ της διμοιρίας (περίεργο: υποτίθεται πως οι Ελληνες κομμουνιστές είχαν ήδη εξοντωθεί από τους «σταλινικούς») και όπως χιλιάδες άλλοι Ελληνες της Σοβιετικής Ενωσης ρίχτηκε με αυτοθυσία πλάι στους αλλοεθνείς συντρόφους του στην πρώτη γραμμή κατά του φασισμού. Επεσε μαχόμενος κατά την απελευθέρωση της Λευκορωσίας. Για τον ηρωισμό του τιμήθηκε με το μετάλλιο του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου 1ης κατηγορίαςiii. Πώς γίνεται κάποιος να δηλώνει έτοιμος να προσφέρει το πολυτιμότερο αγαθό ενός ανθρώπου, την ίδια του τη ζωή, προκειμένου να υπερασπίσει ένα σύστημα, μια πατρίδα, που μέχρι πρότινος δήθεν τον καταδυνάστευε, τον τυραννούσε, του φερόταν ως πολίτη δεύτερης κατηγορίας και ούτω καθεξής; Πρόκειται για ένα πραγματικό «παράδοξο», ένα ακατανόητο παζλ για κάθε στοιχειωδώς καλοπροαίρετο άνθρωπο, που αναζητά με ειλικρίνεια και πέρα από προκατασκευασμένα στερεότυπα την αλήθεια. Ενα «παράδοξο» που μόνο στη λογική της σταλινολογίας μπορεί να «βγάζει» νόημα. Υπήρχαν και Ελληνες που τάχθηκαν με την άλλη πλευρά, στο πλευρό των ναζί; Ναι, υπήρχαν. Προκαλεί πραγματική έκπληξη ο ισχυρισμός ότι δεν υπήρξε ούτε ένας συνεργάτης των ναζί μεταξύ των Ελλήνων της ΕΣΣΔ. Αφέλεια, άγνοια ή κάποιος ιδιότυπος εθνικισμός-φυλετισμός; Ο Δημήτριος Διαμαντίδης (μιας και ζητούνται συγκεκριμένα ονόματα), για παράδειγμα, που αναφέρεται στα Αρχεία του ελληνικού υπουργείου των Εξωτερικών ως συλληφθείς και καταδικασθείς για συμμετοχή στο «Ενωμένο Ρωσικό Εθνικοσοσιαλιστικό Κίνημα» (ROND) τι ήταν; Ο Μπαρίς Μανέλοφ σημειώνει στη μαρτυρία του: «Ενας δικός μου φίλος από την δυτική Ουκρανία δήλωσε μάλιστα με υπερηφάνεια ότι μέχρι το 1956 κιόλας πολεμούσαν τον σοσιαλισμό για την ανεξαρτησία. Και εμείς οι Πόντιοι θυμώνουμε επειδή κάποιοι μας είπαν συνεργάτες των Γερμανών. Μάλιστα ορισμένοι επιμένουνε πως ανάμεσά μας δεν υπήρχε ούτε ένας που να υπήρξε συνεργάτης. Σε όλους τους λαούς υπήρχανε και τέτοιοι. Εμείς οι Πόντιοι δεν ήμασταν εξαίρεση». Και τέτοιες μαρτυρίες υπάρχουν πολλέςiv. Οι Ελληνες της ΕΣΣΔ πολέμησαν όντως στη συντριπτική τους πλειοψηφία στις γραμμές του Κόκκινου Στρατού, στο παρτιζάνικο κίνημα ή στη μάχη της παραγωγής στα μετόπισθεν, κατά του φασισμού. Δεν υπάρχουν όμως λαοί ήρωες και λαοί προδότες, έθνη αγγέλων και έθνη δαιμόνων. Σε λίγο θα μας πουν ότι ακόμα και ο δοσιλογισμός ή τα Τάγματα Ασφαλείας στην ίδια την Ελλάδα ήταν εφεύρημα των κομμουνιστών (κάποιοι το έχουν διατυπώσει ήδη στα πλαίσια του ιστορικού αναθεωρητισμού και της εξίσωσης κομμουνισμού-φασισμού)… Τόσο οι διώξεις της περιόδου 1937-1939, όσο και οι μετεγκαταστάσεις ορισμένων τμημάτων του πληθυσμού το 1944 και 1949 αφορούσαν μια μικρή μερίδα των Ελλήνων, ενώ πραγματοποιήθηκαν για πολύ διαφορετικούς λόγους από εκείνους που προβάλλονται συχνά από τους διάφορους σταλινολόγους. Λόγοι, οι οποίοι υπήρξαν σαφώς πιο σύνθετοι και πιο ουσιώδεις απ’ ό,τι κατά κανόνα υπονοείται, περιορίζοντας τα πάντα σε κάποια μεταφυσική ανθελληνική εμμονή ή στην «τρομοκρατική φύση» του κομμουνισμού, κλπ. Κάθε περίοδος απαιτεί ειδική ανάλυση και εμβάθυνση. Το ίδιο και τα άλλα ζητήματα που τίθενται, όπως, π.χ., ο περιορισμός ή η κατάργηση πολλών εθνικών δομών (εθνικών περιοχών, σχολείων) τη δεκαετία του 1930: Θέματα τα οποία έχουμε παρουσιάσει με πληθώρα στοιχείων (αρχειακών, προφορικών και γραπτών πηγών) στο έργο «Οι Ελληνες στη διαδικασία οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ» (εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή») και τα οποία, πέραν ενός γενικού και αόριστου αφορισμού με πάμπολλες αναφορές στον Στάλιν, κανείς δεν έχει βγει ως τα τώρα να διαψεύσει, να αντικρούσει ή να αμφισβητήσει, επιστημονικά και με συγκεκριμένα στοιχεία. Απλώς επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά τα ίδια «επιχειρήματα» στη λογική του «ρίξε ρίξε λάσπη, κάτι θα μείνει». Μήπως η πρωτοφανής πολιτιστική ανάπτυξη του σοβιετικού ελληνισμού στο Μεσοπόλεμο (που τόσο σθεναρά προβάλλει και υπερασπίζεται ο κ. Αγτζίδης) δεν πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της ίδιας εξουσίας, που ήταν το 1930, το 1940 και το 1950; Μήπως το 1939 δεν ήταν πάνω από 1 στους 10 Ελληνες της ΕΣΣΔ κάτοχοι διπλωμάτων ανώτατης εκπαίδευσης (την ίδια στιγμή μάλιστα που στην Ελλάδα, σχεδόν οι μισοί πρόσφυγες ήταν αναλφάβητοι και το 1/3 των εργαζομένων στη βιομηχανία της πρωτεύουσας ήταν παιδιά); Μήπως δεν υπήρξαν χιλιάδες διακρίσεις Σοβιετικών Ελλήνων στα πεδία των μαχών του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου (με τουλάχιστον εννέα εξ αυτών να λαμβάνουν την ύψιστη τιμή του τίτλου του «Ηρωα της Σοβιετικής Ενωσης»); Μήπως δεν ήταν το ελληνικό χωριό Ντάγκβα της Αντζαρίας, όπου ως το 1950 είχαν απονεμηθεί συνολικά 126 μετάλλια και παράσημα της ΕΣΣΔ σε κολχόζνικους αγρότες, καθιστώντας το ένα από τα πρωτοπόρα χωριά στη μάχη της παραγωγής κατά τη μεταπολεμική περίοδο; Μήπως δεν ήταν το 1940 και το 1946 όταν ο επιφανής Σοβιετικός Ελληνας σκηνοθέτης Αλέξανδρος Σγουρίδης τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο της ΕΣΣΔ (μια ακόμη φορά προτάθηκε και προσωπικά από τον ίδιο τον Ι. Β. Στάλιν); Μήπως δεν ήταν το 1947 όταν ο διακεκριμένος Σοβιετικός Ελληνας μουσικός Οδυσσέας Δημητριάδης ανέλαβε τη θέση του αρχιμαέστρου της Κρατικής Συμφωνικής Ορχήστρας της Τιφλίδας (θέση που διατήρησε μέχρι το 1952, δηλαδή 3 ολόκληρα χρόνια μετά την υποτιθέμενη «Γεωργιανοποίηση» της Γεωργίας); Μήπως δεν ήταν το 1937-1939 όταν ο επίσης διακεκριμένος Σοβιετικός Ελληνας καλλιτέχνης Μιχαήλ Τσουλάκης διετέλεσε διευθυντής της Φιλαρμονικής του Λένινγκραντ; Η το 1951-1952 όταν υπήρξε αντιπρόεδρος της Επιτροπής για την Τέχνη του Υπουργικού Συμβουλίου της ΕΣΣΔ; Πότε έπαψαν οι Ελληνες να προσφέρουν και να διακρίνονται στη Σοβιετική Ενωση; Ποιος σήμερα επιχειρεί να διαγράψει αυτή την αξιομνημόνευτη πορεία του σοβιετικού ελληνισμού χάριν μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων, υπό το βάρος ενός τυφλού ή ενσυνείδητου αντικομμουνισμού, στο βωμό μιας νεο-ανακαλυφθείσας σταλινολογίας; Σίγουρα όχι εμείς. Οχι το ΚΚΕ. Κλείνοντας, θα ήταν ίσως χρήσιμο να αναλογιστούμε το εξής: Αν υπήρχε ποτέ μια πτυχή του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε – πέραν του κοινωνικού κράτους (Παιδεία, Υγεία, Πρόνοια, κλπ.) – που αναγνωριζόταν πάντοτε, τόσο από άσπονδους φίλους όσο και αντιπάλους, ως μια από τις πλέον αναμφισβήτητες κατακτήσεις της Σοβιετικής Ενωσης, δεν είναι άλλη από την πολιτική έναντι των εθνοτήτων, τη φιλία των λαών σε αυτή την πολυεθνική σοβιετική πολιτεία. Ακόμα και μεταξύ των Σοβιετικών εμιγκρέδων (στην πλειοψηφία τους αντεπαναστάτες ή συνεργάτες των ναζί), που κατέφυγαν στις ΗΠΑ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και εν συνεχεία αξιοποιήθηκαν συστηματικά ως «μάρτυρες της σταλινικής τρομοκρατίας»v, οι καταθέσεις για το συγκεκριμένο ζήτημα υπήρξαν αποκαλυπτικές. Στην ερώτηση εάν «το σοβιετικό κράτος αντιμετώπιζε διαφορετικά τις διάφορες εθνότητες» και εάν «υπήρξαν εθνικές διώξεις (κατά το παράδειγμα των ναζί)», οι απαντήσεις υπήρξαν στο σύνολό τους κατηγορηματικά αρνητικές. Οι διαφορές μεταξύ των εθνών περιορίζονταν στο πεδίο της πολιτιστικής ιδιαιτερότητας και ποικιλομορφίας, και όχι σε επίπεδο «πολιτικό ή αναφορικά με την ποιότητα ζωής». Πολλοί από τους ερωτηθέντες «συνέδεσαν άμεσα την απουσία μαζικών εθνικών προκαταλήψεων και συγκρούσεων με την επίσημη πολιτική που ακολουθούσε το κράτος»: «Οχι, αυτό ήταν αδύνατο», τόνισε ένας συγκεκριμένα, «όλοι πρέπει να αγαπάνε όλους στη Σοβιετική Ενωση». Ενώ ένας άλλος πρόσθεσε σχετικά πως «απαγορευόταν αυστηρά από το νόμο να προσβάλλει κανείς κάποιο μέλος οποιασδήποτε εθνικότητας, ανεξάρτητα από το αν ήταν Ρώσος, Ουκρανός, Λευκορώσος, ή οτιδήποτε άλλο». Η επιτυχία της σοβιετικής πολιτικής έναντι των εθνοτήτων επισημάνθηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων: «Η ισότητα μεταξύ των εθνών πρέπει να θεωρηθεί ως ένα επίτευγμα του σοβιετικού συστήματος»vi. Ισως γι’ αυτό ο Jean-Marie Chauvier επισήμανε στη «Le Monde Diplomatique» (τεύχος Μάρτη 2004) τη διάχυτη νοσταλγία που επικρατεί σήμερα στην ΕΣΣΔ γύρω από το «πνεύμα φιλίας των παλιών πολυεθνικών σοβιετικών κοινοτήτων εργαζομένων και μεταναστών». Αναφέρει, τέλος – και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία – πως «οι αρχές και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης απέτυχαν στην προσπάθειά τους να παρουσιάσουν τα 70 χρόνια της σοβιετικής εξουσίας ως έναν εφιάλτη», προσθέτοντας πως «οι πιέσεις που ασκήθηκαν ώστε να δημιουργηθεί μια τέτοια εικόνα δεν είναι πλέον αποτελεσματικές». Βεβαίως, εκείνοι που έχουν σήμερα συμφέρον να διαστρεβλώσουν, να διαβάλουν και να χρεοκοπήσουν στη συνείδηση των λαών το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε, δεν πρόκειται να καταθέσουν έτσι εύκολα τα όπλα. Σε μια εποχή όπου η κοινωνική αδικία, οι ταξικές αντιθέσεις και αντιπαραθέσεις οξύνονται, προβάλλει ακόμα πιο επιτακτικά η «ανάγκη» για «προληπτικά κτυπήματα» κατά της σοσιαλιστικής εναλλακτικής. Γι’ αυτό και ενώ διανύουμε μια περίοδο κυριολεκτικής άλωσης των δικαιωμάτων και ελευθεριών των εργαζομένων, στο συνταξιοδοτικό, στο ασφαλιστικό, στην Παιδεία, στην Υγεία και παντού, κάποιοι ξοδεύουν τόνους μελανιού ασχολούμενοι με …τον Στάλιν και την ΕΣΣΔ. Η Ιστορία, ωστόσο, μπορεί να καταγράφεται από τους νικητές, γράφεται όμως από τους λαούς. Και αυτοί θα τους δώσουν την απάντηση που τους αξίζει… Σημειώσεις i Παρατίθεται στο Wainwright W (1949) «The Forced Labor Swindle» (London: Farleigh Press Ltd) σελ.14 ii Κρατικά Αρχεία της Ρωσικής Ομοσπονδίας (GARF) και Κεντρικά Κρατικά Αρχεία της Οκτωβριανής Επανάστασης της ΕΣΣΔ (TsGAOR), όπως παρατίθενται και αναλύονται στο Getty J A, Rittersporn G T, Zemskov V N (1993) «Victims of the Soviet Penal System in the Pre-War Years: A First Approach on the Basis of Archival Evidence», στο «American Historical Review», τόμος 98, τεύχος 4 Οκτώβρη, σελ.1028-1029 και 1043. Τα στοιχεία αυτά σχετικά με τους Ελληνες επιβεβαιώνονται και μέσα από τα Αρχεία του ελληνικού υπουργείου των Εξωτερικών. iii Αθηναϊκός Κούριερ, 2-9 Ιούνη 2006, άρθρο Διογένη Μέλικοφ iv Βλέπε Φάκελο 88.7 του 1947 (Ιστορικό & Διπλωματικό Αρχείο ΥΠΕΞ) καθώς και μαρτυρίες Μπαρίς Μανέλοφ και Τατιάνας Σιβηριάδη, Αθηναϊκός Κούριερ, (χ.η.) και 21-28 Ιούλη 2006, κ.ά. v Βλέπε Πρακτικά της Αμερικανικής Γερουσίας (1948) και Loftus J (1982) «The Belarus Secret» (New York: A. Knopf) σελ.101-104 vi Ενδεικτικά: Συνεντεύξεις Α 13, 18, 20, 25, 46, 60, 91, 131, 145, 340, 342, 349, 380, 385, 393, 482, 528, 1053, από το Harvard Interview Project. Μύθος και Πραγματικότητα Σχετικά με την αντιδραστική προπαγάνδα περί «γενοκτονίας των Ποντίων επί Στάλιν»!.. Τα τελευταία χρόνια φαίνεται να αναβιώνει συστηματικά στη χώρα μας μια φιλολογία περί «γενοκτονίας των Ποντίων επί Στάλιν». Λέμε «αναβιώνει», γιατί είναι γεγονός πως υπήρξε πληθώρα βιβλιογραφικής παραγωγής στο παρελθόν, η οποία, στρατευμένη στο κλίμα και τις σκοπιμότητες του «Ψυχρού Πολέμου», υποστηρίζει πως η σοβιετική πολιτική των μερικών υποχωρήσεων έναντι των εθνοτήτων της δεκαετίας του 1920, αντικαταστάθηκε το αμέσως επόμενο διάστημα από μια πολιτική «εθνοκαθάρσεων», «εθνικής τρομοκρατίας» και «αφομοίωσης» (ρωσοποίηση). Ωστόσο, από πιο πρόσφατες μελέτες, όπως πολλοί εκ των συγγραφέων τους με έκπληξη παραδέχονται, διαπιστώνεται μια «εντυπωσιακή συνέχεια στη σοβιετική προσήλωση γύρω από την ανάπτυξη των εθνοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια της Σταλινικής περιόδου και αργότερα».1 Ενας εξ αυτών μάλιστα, ο Αμερικανός ιστορικός T. Martin, υποστήριξε πως καμιά άλλη χώρα δεν κατάφερε να προσεγγίσει ποτέ το εύρος των ευνοϊκών προγραμμάτων που εφάρμοσε η Σοβιετική Ενωση («για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία») για την ανάπτυξη των εθνοτήτων. Η σοβιετική πολιτική προσανατολίστηκε γύρω από τη συστηματική προώθηση της ιδιαίτερης εθνικής ταυτότητας και της εθνικής συνείδησης μεταξύ των μη-ρωσικών λαών της ΕΣΣΔ. Αυτό επετεύχθη μέσω α) της δημιουργίας εθνικών περιοχών, με διευρυμένο καθεστώς αυτονομίας και αυτοδιοίκησης, και β) μιας δυναμικής προώθησης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που στοιχειοθετούσαν μια δοσμένη εθνική – πολιτιστική ταυτότητα: Ηθη και έθιμα, γλώσσα, μουσεία, λογοτεχνία και ποίηση, κ.ά. 2 Κατά τη δεκαετία του 1930, ελήφθησαν όντως μια σειρά μέτρων, των οποίων τα αίτια, ο χαρακτήρας και η έκταση έχουν διαστρεβλωθεί κατά το δοκούν, προκειμένου να στοιχειοθετηθεί η απαράδεκτη φιλολογία περί εθνοκαθάρσεων. Ας πάρουμε, λοιπόν, τα πράγματα από την αρχή. Εφαλτήρια ενίσχυσης της αντίδρασης Σε γενικές γραμμές, τα αίτια λήψης μιας σειράς μέτρων από τις σοβιετικές αρχές είχαν να κάνουν α) με τη διαπίστωσή τους, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, πως οι εθνικές οργανώσεις και θεσμοί (όπως οι αυτόνομες εθνικές περιοχές, τα εθνικά σχολεία, κλπ.), αντί να αποδυναμώσουν τις εθνικιστικές τάσεις στις περιοχές αυτές, μετατράπηκαν σε εφαλτήρια για την ενίσχυσή τους. Αντί, λοιπόν, οι μορφές εθνικής (μειονοτικής), διοικητικής και πολιτιστικής αυτοδιάθεσης, που με τόσο επιμονή προώθησε το σοβιετικό κράτος, να οδηγήσουν «στην εξυπηρέτηση των πολιτιστικών συμφερόντων των λαών …έδωσε νόμιμο πάτημα στους αντιπάλους της σοβιετικής εξουσίας για την οργάνωση της αντίδρασής τους». 3 β) Με την άνοδο του φασισμού στην Ευρώπη και τη διαπίστωση πως ένας δεύτερος ιμπεριαλιστικός πόλεμος ήταν αναπόφευκτος. Οι αυξανόμενες επαφές τμήματος της διασποράς με τις φασιστικές κυβερνήσεις του εξωτερικού, σε συνδυασμό με το ρόλο που έπαιξε ο αστικός εθνικισμός (ως «πέμπτη φάλαγγα») κατά την ιμπεριαλιστική επέμβαση στην ΕΣΣΔ το 1919-1920, δημιούργησε εύλογες ανησυχίες στη σοβιετική κυβέρνηση. Υπονόμευση της σοβιετικής εξουσίας Σε ποιο βαθμό είχε μερίδα των Ελληνοποντίων της Ρωσίας σχέση με τα παραπάνω; Ο ερευνητής Ιβάν Τσούχα, τον οποίο επικαλείται σχετικό άρθρο του «Ταχυδρόμου» (18/6/2005), αναφέρει πως «μια εκδοχή είναι …η πληροφορία από την Αθήνα να μιλούσε για ενδεχόμενη αυτονομιστική κίνηση Ελλήνων που έμεναν στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και δημιουργία ακόμη και ανεξάρτητου κράτους στο Νότο της ΕΣΣΔ. Πίσω από την κίνηση αυτή, σύμφωνα πάντοτε με τις ίδιες πηγές, βρίσκονταν Ελληνες που διατηρούσαν στενές σχέσεις με το φασιστικό καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά… Είχε προηγηθεί η άρνηση του μεταξικού καθεστώτος να δεχτεί τον επαναπατρισμό αρκετών χιλιάδων Ελλήνων που ζούσαν στη Σοβιετική Ενωση, δίχως ωστόσο να έχουν πάρει σοβιετικά διαβατήρια».4 Αυτή η εκδοχή φαίνεται να επιβεβαιώνεται ακόμα και από το αντι-κομμουνιστικό βιβλίο των Beck και Godin (ψευδώνυμα δύο Σοβιετικών συγγραφέων, που ήταν στη φυλακή την εποχή εκείνη στην ΕΣΣΔ), που δημοσιεύτηκε (για ευνόητους λόγους) στις ΗΠΑ το 1951: «Ετυχε να είμαστε πολύ καλά πληροφορημένοι για τους Ελληνες αυτούς, επειδή ένας από μας μοιραζόταν το κελί με έναν άνθρωπο, που, σύμφωνα με δική του ομολογία, επρόκειτο να γίνει υπουργός Παιδείας στη σχεδιαζόμενη Μεγάλη Ελληνική Δημοκρατία, η οποία επρόκειτο να ιδρυθεί με ξένη – και ειδικά ελληνική – βοήθεια στη Νότια Ρωσία».5 Το ότι υπήρχαν στην Ελλάδα σύλλογοι Ελλήνων από τη Ρωσία (κυρίως πρώην κεφαλαιούχοι που είχαν χάσει τις περιουσίες τους με την Οχτωβριανή Επανάσταση) που διατηρούσαν καλές σχέσεις και ιδεολογική συμπάθεια / συγγένεια με το καθεστώς Μεταξά είναι γεγονός. Σε υπόμνημα του Σωματείου «Ελλήνων εκ Ρωσίας», αναφέρεται πως ο εκτοπισμός Ελλήνων έγινε με κριτήριο τις εθνικιστικές και αντικομμουνιστικές τους πεποιθήσεις.6 Ορισμένοι ερευνητές ισχυρίζονται πως η ύπαρξη υπονομευτικών ομάδων ανάμεσα στους Ελληνες -και γενικότερα – δεν ήταν τίποτε άλλο από χαλκευμένες κατηγορίες των αρχών. Και όμως, η ύπαρξη αυτών των ομάδων επιβεβαιώνεται και μέσα από τα επίσημα στοιχεία του Ελληνικού Κράτους. Ετσι, στην αίτηση του Αλεξίου Ελευθεριάδη προς τις προξενικές αρχές (22/9/1935), αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Πλην εάν εγώ απηλλάγην εκ των δεινών της Κομμουνιστικής Ρωσίας υπάρχουν εκεί οικογένειαι υποφέρουσι τα πάνδεινα διότι είναι εχθροί του Κομμουνιστικού καθεστώτος. Οι άνθρωποι ούτοι υπό την ηγεσία μου κατ’ επανάληψιν εξεγερθέντες κατά τα έτη 1929 και ιδίως κατά τα έτη 1931-1932 έστρεψαν τα όπλα εναντίον των κομμουνιστών, πλην όμως δεν είχον την τύχην να ιδούν τας προσπάθειάς των ευδοκιμούσας, βραδύτερον δε συνελαμβάνοντο μεθ’ εμού και εξορίζοντο εις τη Σιβηρίαν υποφέροντες τα μέγιστα υπό των κομμουνιστών».7 Μέτρα με ταξικό προσανατολισμό Αλλά και πάλι, στο επίκεντρο της έρευνας και των μέτρων που έλαβαν οι σοβιετικές αρχές, δεν περιελήφθησαν οι Ελληνες αδιακρίτως, όπως ισχυρίζονται μερικοί, αλλά συγκεκριμένα όσοι α) είχαν ταξικό συμφέρον να αλλάξει το κοινωνικοοικονομικό καθεστώτος, β) δεν είχαν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις και ούτε θα στρατεύονταν σε περίπτωση πολέμου, ή γ) σε περίπτωση εμπόλεμης κατάστασης θα ήταν σε θέση λόγω της επαγγελματικής τους κατάστασης να προκαλέσουν κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Να σημειωθεί πως η ελληνική υπηκοότητα αποκτήθηκε είτε την περίοδο 1917-1920 (εποχή της εθνικιστικής – αυτονομιστικής έξαρσης), είτε την περίοδο 1927-1931 από γαιοκτήμονες που έτσι εξαιρούνταν από την κολεκτιβοποίηση. Ενδεικτικό του ταξικού προσανατολισμού των μέτρων που ελήφθησαν αποτελεί το γεγονός πως από τους Ελληνες που συνελήφθησαν από την ελληνική περιοχή, το 32% προερχόταν από τα κολχόζ (κατηγορούμενοι για σαμποτάζ), το 27% βρισκόταν σε εξειδικευμένες θέσεις, το 13% κατείχε διευθυντικές θέσεις, το 10% ήταν υπάλληλοι, το 6% εκπαιδευτικοί, ενώ μόλις το 3% ήταν εργάτες. 8 Ενα επιπλέον πολύ σημαντικό στοιχείο που δεν πρέπει να αγνοηθεί είναι το ότι η επιλογή ατόμων, που κρίνονταν ύποπτοι, γινόταν κατά κύριο λόγο, όχι από τις σοβιετικές αρχές, αλλά από τα τοπικά εθνικά συμβούλια των ίδιων των Ελλήνων της ΕΣΣΔ. Υπήρχαν, βέβαια, και περιπτώσεις ανθρώπων που συνελήφθησαν μετά από κατηγορίες συντοπιτών τους, οι οποίοι – σύμφωνα πάντα με τους κατηγορούμενους – τους απέδωσαν διάφορες αβάσιμες κατηγορίες, εξαιτίας προσωπικών διαφορών, αντιδικιών, κλπ. Πολλοί από αυτούς στη συνέχεια αθωώθηκαν και κατάφεραν να αποκαταστήσουν την υπόληψή τους, λαμβάνοντας ακόμα και υπεύθυνες θέσεις στο σοβιετικό κράτος.9 Ενα επίσης σημαντικό στοιχείο, που δεν αναφέρεται πουθενά στη σχετική βιβλιογραφία, είναι το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός εξ αυτών που συνελήφθησαν την περίοδο 1937-1939 αφέθησαν ελεύθεροι μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με σχετική έκθεση της Ελληνικής Πρεσβείας στη Μόσχα, μόνο κατά το έτος 1938-1939 αποφυλακίστηκαν πάνω από 755 άτομα: αριθμός που εκτιμάται πολύ μεγαλύτερος από την ίδια την Πρεσβεία λόγω έλλειψης συνολικής εικόνας.10 Οσον αφορά, τέλος, τα νούμερα που παρατίθενται γύρω από την έκταση των διώξεων, οι «εκτιμήσεις» ποικίλλουν. Ορισμένοι κάνουν λόγο ακόμα και για εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένων. Η μόνη σχετικά αξιόπιστη διασταύρωση που μπορούμε να κάνουμε εμείς είναι με τα στοιχεία που παρατίθενται από μια έρευνα με βάση τα επίσημα κρατικά αρχεία της ΕΣΣΔ και κάνουν λόγο για 2.610 Ελληνες εκτοπισμένους το 1942 (αριθμός που έπεσε στους 1.247 το 1947).11 Από την άλλη μεριά, ο συνολικός αριθμός των μετεγκατεστημένων, σύμφωνα με τα αρχεία της KGB (αναφέρονται ως «ειδικοί μέτοικοι»), μέχρι το 1953 ανερχόταν σε 14.760. Η γεωγραφική κατανομή τους επίσης δείχνει ότι ελάχιστος αριθμός εξ αυτών εγκαταστάθηκε σε περιοχές της Σιβηρίας, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία μεταφέρθηκε σε προάστια μεγάλων αστικών κέντρων (στις πόλεις Molotov, Sverdlovsk, ακόμα και στη Μόσχα). Σημειωτέον πως οι «ειδικοί μέτοικοι» αποζημιώνονταν για τις περιουσίες που άφηναν πίσω, ενώ το σοβιετικό κράτος εξασφάλιζε την επαγγελματική τους αποκατάσταση και προσέφερε μια ιδιαίτερα εκτενή σειρά διευκολύνσεων για την αγορά βασικών αγαθών (τους πρώτους μήνες η προμήθεια τροφίμων γινόταν δωρεάν), την αγορά ή οικοδόμηση οικιών, κλπ.12 Η αφερεγγυότητα του ιδεολογήματος περί «μαζικών διώξεων» και «γενοκτονίας» αποδεικνύεται επίσης από τη συνεχόμενη αυξητική πορεία του συνολικού αριθμού των Ελλήνων στην ΕΣΣΔ, η οποία σε καμιά απολύτως περίοδο δεν παρουσιάζει μείωση ή στασιμότητα. Η θέση και όχι η καταγωγή Μια πρόσφατη έρευνα Αμερικανών ιστορικών στα κρατικά αρχεία της ΕΣΣΔ, που δημοσιεύτηκε στο American Science Review, προσέφερε πρόσθετο φως στην υπόθεση, αποδομώντας από τα θεμέλιά τους τις διάφορες «θεωρίες» περί εθνοκάθαρσης των μειονοτήτων στην ΕΣΣΔ. Η έρευνα αυτή κατέληγε συμπερασματικά πως η λεγόμενη «περίοδος της τρομοκρατίας» (αναφέρονται στην περίοδο 1936-1940) «στόχευε κυρίως στις ελίτ, παρά στις εθνικές ομάδες αυτές καθαυτές». Επηρέασε δηλαδή μέλη εθνοτήτων, τα οποία ανήκαν στη διοικητική και οικονομική ελίτ (και τα οποία αντιμετώπιζαν κατηγορίες διαφθοράς, κατάχρησης εξουσίας, κλπ.), λόγω της θέσης που κατείχαν και όχι εξαιτίας της καταγωγής τους. Οσον αφορά τη διάρκεια των ποινών, το 1939, κατά τα τέλη, δηλαδή, της περιόδου του περιβόητου «μεγάλου τρόμου», στο σύνολο των ποινών, μόλις το 0,1% των περιπτώσεων αφορούσαν κάθειρξη άνω των 10 ετών (το 4% αφορούσε κάθειρξη από 5 έως 10 έτη, και το 95,9% μέχρι 5 έτη). Οπως είδαμε, τα στοιχεία που παρουσίασε τότε η Ελληνική Πρεσβεία της Μόσχας στο υπουργείο των Εξωτερικών επιβεβαιώνουν τα παραπάνω ευρήματα.13 Στο σύνολό τους, τα δεδομένα που προέκυψαν από την εξέταση των κρατικών αρχείων της ΕΣΣΔ φαίνεται να υποστηρίζουν «την υπόθεση» που είχε ήδη αρχίσει να υποστηρίζεται από μεγάλη μερίδα της επιστημονικής κοινότητας «ενός προοδευτικά αντι-ελίτ προσανατολισμού της ποινικής πολιτικής» κατά τη δεκαετία του 1930 και έπειτα. Παράλληλα, οι συγγραφείς της μελέτης κατέληξαν πως οι «ισχυρισμοί ότι ο τρόμος έπεσε με ιδιαίτερο βάρος στις μη-ρωσικές εθνικότητες δεν προκύπτει από τα δεδομένα των έγκλειστων τη δεκαετία του 1930. Ο συνήθης ισχυρισμός ότι οι περισσότεροι εκ των κρατουμένων ήταν «πολιτικοί» επίσης φαίνεται αναληθής. Από την άλλη μεριά, τα νέα στοιχεία υποστηρίζουν την άποψη, στην οποία κατέληξαν και άλλες στατιστικές έρευνες και μελέτες άλλων τύπων, πως οι διώξεις στόχευαν τη σοβιετική ελίτ». Και για να τεθεί η συζήτηση στη σωστή της βάση, αξίζει να σημειωθεί τέλος πως, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, το ποσοστό των εγκλείστων στην ΕΣΣΔ το διάστημα 1936-1939, μια περίοδο έντονης ταξικής πάλης, ήταν χαμηλότερο του αντίστοιχου των ΗΠΑ τη δεκαετία του 1990 (2,4% έναντι 2,8%, αντίστοιχα). «Καμιά δίωξη δεν υπήρξε…» Οι οποιεσδήποτε ενέργειες από πλευράς σοβιετικού κράτους είχαν συγκεκριμένα αίτια και σκοπούς, που καθορίζονταν από επιλογές βασισμένες σε αντικειμενικές συνθήκες και τις ιστορικές εξελίξεις της εποχής. Εν τέλει αφορούσαν μια μικρή μερίδα των Ελλήνων στην ΕΣΣΔ. Τα στοιχεία των αρχειακών πηγών επιβεβαιώνουν και βιογραφικές καταθέσεις «αυτοπτών μαρτύρων», οι οποίοι, στις επίμονες ερωτήσεις των ερευνητών για τις «διώξεις», απαντούσαν ο ένας μετά τον άλλον: «Το 1939 που φύγαμε, από φόβο δε φύγαμε …Ελεύθερα. Αν είχες διαβατήρια και άδεια από την Πρεσβεία πήγαινες στην Ελλάδα», «Ησαν πανελεύθεροι [οι Ελληνες]. Ελεύθεροι, δεν υπήρχε ουδεμία δέσμευση. Δηλαδή, ουδεμία πίεση», «Καμιά δίωξη δεν υπήρχε, άνετα ζούσαμε». Στην ερώτηση αν «κυνηγούσανε γενικά τους Ελληνες σαν εθνότητα», μια επαναπατρισθείσα που ανήκε σε εύπορη οικογένεια απάντησε με ειλικρίνεια: «Οχι όλους, τους πλούσιους, τους ευκατάστατους»…14 Η πλειοψηφία του ελληνισμού στη Σοβιετική Ενωση απέδειξε έμπρακτα την εκτίμηση και αφοσίωσή της στο νέο κοινωνικοπολιτικό καθεστώς κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Χιλιάδες Ελληνες πολέμησαν στην πρώτη γραμμή ενάντια στη φασιστική επίθεση και έδωσαν τη ζωή τους για την υπεράσπιση της σοσιαλιστικής τους πατρίδας. Ακόμα και σε περιοχές κατεχόμενες από τους ναζί, δεν ήταν λίγοι οι Ελληνες που έσπευσαν μαζικά να ενισχύσουν τις γραμμές των παρτιζάνων που δρούσαν στα μετόπισθεν. Μαύρη προπαγάνδα για τη μαύρη αγορά Ωστόσο, υπήρχαν και εξαιρέσεις. Τις εξαιρέσεις αυτές αφορούσαν και οι ενέργειες των σοβιετικών αρχών έναντι μιας μερίδας Ελλήνων την περίοδο 1946-1949. Οι διώξεις μερίδας ανθρώπων που ανήκαν σε μια σειρά μειονοτήτων, και που πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο μετά τον πόλεμο είχαν πολύ διαφορετικά κριτήρια, τα οποία παραθέτονται σε σχετικά έγγραφα του Λαϊκού Επιτροπάτου Εσωτερικών Υποθέσεων: «Στην περίοδο της γερμανικής κατοχής σημαντικό μέρος του βουλγαρικού πληθυσμού συμμετείχε ενεργά στην εφαρμογή μέτρων για τη συγκέντρωση σιτηρών και τροφίμων για το γερμανικό στρατό…Σημαντικό μέρος των Ελλήνων, ιδιαίτερα στις παραλιακές πόλεις, με την εισβολή των κατακτητών ασχολούνταν με το εμπόριο και την ελαφριά βιομηχανία οι …Εθνικές επιτροπές των Αρμενίων …έκαναν προπαγανδιστική δουλιά για «Ανεξάρτητη Αρμενία»». Ο συγγραφέας που παραθέτει και το παραπάνω ντοκουμέντο επιχειρεί στη συνέχεια να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, λέγοντας πως ήταν απόλυτα φυσιολογικό για μια μερίδα των Ελλήνων «αντί να πεθάνουν από την πείνα» να προτιμήσουν «να ασχοληθούν με το εμπόριο και την ελαφριά βιομηχανία».15 Ξεχνάει ίσως ότι τους αντίστοιχους ανθρώπους στην Ελλάδα τους καταδικάζανε ως συνεργάτες των κατοχικών δυνάμεων και τους εκτελούσαν επί τόπου (συγκριτικά, οι σοβιετικές αρχές υπήρξαν ομολογουμένως πολύ πιο επιεικείς, περιοριζόμενες στη μετεγκατάσταση μακριά από τις συνοριακές περιοχές ή τον εκτοπισμό τους). Για να μην αναλογιστούμε καν τι θα συνέβαινε, αν ο καθένας την εποχή αυτή λογάριαζε μόνο την επιβίωσή του και δεν έκανε θυσίες για την απελευθέρωση του συνόλου: Ευτυχώς, η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού, όπως και άλλων λαών, δε θεώρησε εκείνη τη στιγμή αυτή τη στάση δικαιολογημένη… Η αναβίωση στην Ελλάδα μιας χρεοκοπημένης ψυχροπολεμικής φιλολογίας περί «εθνοκαθάρσεων επί Στάλιν» δεν μπορεί παρά να προβληματίσει ως προς τη σκοπιμότητά της. Διάχυτα διαποτισμένη με αντικομμουνιστικές εμπάθειες, ιστορικές ανακρίβειες και μεθοδολογικές «παρατυπίες», ξεπερνά τα όρια της αντεπιστημονικότητας, αγγίζοντας αυτά της μαύρης προπαγάνδας. Το ζήτημα του Ποντιακού Ελληνισμού στην ΕΣΣΔ αναμφισβήτητα χρήζει εκτενέστερης ανάλυσης. Υποσχόμαστε να επανέλθουμε… Παραπομπές: 1. Suny G. (1993) «The Revenge of the Past», Slezkine Y. (1994) «The USSR as Communal Apartment», στο Slavic Review 53, κ.α. 2. Martin T. (2001) «The Affirmative Action Empire» σελ. 13-18 3. Οπως πριν, σελ. 302-303 4. Βραδέλη Στ. (2005) «Οι διωγμοί των Ελλήνων επί Στάλιν», στον «Ταχυδρόμο», 18/6/2005, σελ. 40 5. Beck F. & Godin W. (1951) «Russian Purge and the Extraction of Confession» σελ. 140 6. Παυλίδη Ε. (1953) «Ο

    Σχόλιο από kukos — 16 Ιανουαρίου, 2012 @ 1:36 πμ


RSS feed for comments on this post. TrackBack URI

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s

Αρέσει σε %d bloggers: